พลังงานทดแทน เป็นพลังงานรูปแบบใหม่ชนิดหนึ่ง ซึ่งถูกนำมาใช้เพื่อทดแทนพลังงานแบบเดิม พูดง่ายๆคือเป็นพลังงานทางเลือกใหม่ซึ่งมีความแตกต่างจากพลังงานที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน เพราะพลังงานแบบเดิมที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน กำลังจะหมดไปในอนาคต หรือเป็นพลังงานที่สร้างมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมและทำร้ายโลกของเรามากจนเกินไป จนกระทั่งนำปัญหาอันร้ายแรงอย่างภาวะปัญหาโลกร้อนเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของโลก โดยพลังงานแบบเดิมที่ใช้ในปัจจุบันส่วนมาก เป็นพลังงานอันได้มาจากฟอสซิล ยกตัวอย่างเช่น พลังงานถ่านหิน , แก๊สธรรมชาติ เป็นต้น ซึ่งมันสร้างคาร์บอนไดออกไซด์ปริมาณมหาศาล และ มีมลพิษค่อนข้างสูง
พลังงานทดแทน เกิดมาจากวิกฤตการณ์ทางด้านพลังงาน ซึ่งนานาประเทศต่างพยายามหาทางออกนี้ให้เร็วที่สุด เนื่องจากวิกฤติการณ์ทางด้านพลังงานได้ก่อตัวอย่างรวดเร็วกว่าที่เคยเป็นมา จากการใช้พลังงานของมนุษย์ อีกทั้งยังทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้น ทั้งในเรื่องของการขาดแคลนแหล่งพลังงานจากธรรมชาติและเริ่มร่อยหรอลงทุกที รวมทั้งปัญหาผลกระทบของการใช้พลังงาน ซึ่งมีต่อสภาวะสิ่งแวดล้อมอย่างร้ายแรง ทำให้ทั่วโลกต่างตระหนักถึงวิกฤตการณ์อันร้ายแรงในครั้งนี้ จึงมีการพยายามคิดหาทางออกละวิธีแก้ไข โดยหนทางหนึ่งซึ่งสามารถนำมาใช้ในการแก้ไขวิกฤตการณ์ดังกล่าวก็คือ การใช้พลังงานทดแทน นั่นเอง
ตัวอย่างของพลังงานทดแทน เช่น
- พลังงานลม เช่น การนำกังหันลมมาใช้เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า
- พลังงานน้ำ เช่น การใช้พลังงานน้ำอันมหาศาลในเขื่อนทำการหมุนไดนาโมเพื่อสร้างกระแสไฟฟ้า
- พลังงานแสงอาทิตย์ เช่น การผลิตไฟฟ้าซึ่งได้จากแผง Solar cell
- พลังงานน้ำขึ้น – ลง เป็นพลังงานหมุนเวียน จากการหาทางใช้ความสามารถของปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ
- พลังงานความร้อนจากใต้พิภพ เป็น พลังงานธรรมชาติซึ่งถูกกักเก็บอยู่ใต้ผิวโลก
- เชื้อเพลิงชีวภาพ เป็น พลังงานหมุนเวียนที่สามารถสร้างขึ้นใหม่ได้ เป็นพลังงานสะอาด แต่ทั้งนี้อยู่ในเงื่อนไขคือต้นไม้และพืช ต้องไม่ถูกตัดในจำนวนอย่างรวดเร็วเกินกว่าจะปลูกทดแทนจนเติบโตขึ้นมาได้ทัน
- พลังงานชีวมวล คือ อินทรีย์ที่นำมาใช้ผลิตพลังงานได้ โดยสารอินทรีย์ที่นำมาผลิตทำมาจากซากพืชและมูลสัตว์ต่างๆ เช่น เศษไม้ , มูลสัตว์ , วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เป็นต้น
หลายๆคนคงสัมผัสได้ว่าในปัจจุบันนี้ พลังงานทดแทน ก็เป็นพลังงานอีกประเภทหนึ่ง ซี่งกำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว มันเป็นส่วนหนึ่งของพลังงานหมุนเวียน คือ เป็นพลังงานซึ่งมีให้ใช้ตลอด ไม่หมดรวมทั้งสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ หรือสามารถสร้างขึ้นมาใช้ใหม่ภายในเวลาไม่นาน พลังงานเหล่านี้ไม่ทำร้ายโลก ไม่ก่อให้เกิดมลพิษที่อันตรายต่างๆ เช่น พลังงานจากแสงอาทิตย์ , พลังงานลม , พลังงานน้ำ , พลังงานความร้อนจากใต้พิภพ , พลังงานอันได้จากซากพืชที่นำมาใช้ใหม่ได้เรื่อยๆ เป็นต้น